ناصرالدینشاه که میشناسید، یکی از شاههای قاجار که زمزمههای تشکیل مجدد مجلس و البته به گفته برخی، ابداع مجلس در زمان این شاه صورت گرفت، اما خالی از لطف نیست که کمی بیشتر درباره این شاه قاجار بدانید!
وی که چهارمین شاه قاجار است در ۲۵ تیر سال ۱۲۱۰ متولد شد و در نهایت در روز ۱۲ اردیبهشت سال ۱۲۷۵ از دنیا رفت.
جالب است بدانید که؛ ناصرالدینشاه را پیش از پادشاهی ناصرالدین میرزا مینامیدند و وی به «قبلهٔ عالم»، «سلطان صاحبقران» و بعد «شاه شهید» معروف بود.
این شاه قاجار طولانیترین دورهٔ پادشاهی را در میان پادشاهان قاجار داشت و از طرفی گفته میشود که نخستین پادشاه ایران بوده است که خاطرات خود را مکتوب کرد.
ناصرالدین شاه در زمان خود، چندین بار مجوز تشکیل مجالسی را صادر کرد که از جمله آن میتوان به مجلس ۲۵ نفره «مصلحت خانه» یا به اختصار «مجلس م» و مجلس وکلای تجار اشاره کرد.
فرمانی از ناصرالدین شاه در ۲۳ محرم ۱۲۷۵ هجری قمری در رومه وقایع اتفاقیه منتشر شد که وظایف حکومت را بین وزارت خانههای امورخارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و فواید عامه تقسیم کرده بود و رئیس مجلس ۲۵ نفره «مصلحت خانه» یا به اختصار همان «مجلس م» نیز میرزا جعفرخان مشیرالدوله ،دیپلمات تحصیل کرده بریتانیایی بود.
اما از سوی دیگر با توجه به این نکته که، مجلس می همانند نامش بیشتر جنبه تشریفاتی داشت تا رسمی، اما بصورت کلی میتوان پس از گذشت چندین قرن آن را بارقهای از اصلاح ساختار ی ایران دانست!
البته جمعی از تجار و بازرگانان نیز در شوال سال ۱۳۰۱ قمری توانستند اجازه تأسیس مجلس وکلای تجار ایران را از ناصرالدین شاه بگیرند که جالب است بدانید؛ مرامنامه آن بسیار مترقی و برخوردار از جنبه پررنگ اصلاحطلبانه بود.
مجلس م معروف به؛ مجلس می، شورای می یا مجلس مصلحتخانه در واقع نهادی بود که پس از انحلال نهاد صدارت عظمی در سال ۱۲۷۷ هجری قمری و در کنار شورای دولتی در ایران ایجاد شد.
همانطور که گفتیم، این مجلس 25 نفر عضو داشت که شاه همه آنها را تعیین میکرد.
در واقع باید بدانید که؛ این مجلس حق نداشت بدون اجازهٔ شاه وارد «امور پولیتیکیه» یا در عرف زبانی آن زمان امور خارجه شود و این طور میتوان گفت که؛ مصلحتخانه نه تنها میتوانست عرایض عامهٔ مردم را گوش دهد و در مورد مطالب مربوط به «ترویج تجارت و تکثیر زراعت» بحث کند، بلکه اختیار «وضع قوانین محدوده» را نیز داشت، البته تا به اینجا جای شکرش باقی بود که چنین مسئولیتهایی را داشته است.
ودیگر اینکه، تصمیمات در این مجلس بنابر رأی اکثریت بود که پس از آن برای تصویب تقدیم به شاه میشد و در نهایت پس از آن مصوبات را شورای دولتی اجرا میکرد.
اما کم کم میرسیم به مجلس در زمان انقلاب مشروطه و تشکیل اولین مجلس ملی کشور که فرمان تشکیل آن توسط مظفرالدین شاه به امضا رسید و قرار است در پُست بعدی به آن بپردازیم و شما هم مثل همیشه ما را همراهی کنید J
البته قبل از خداحافظی بگویم که این عکسها رو صرفا برای آشنایی با محیط و شرایط آن زمان گذاشتم
درباره این سایت